Smaczne święta z przepisami przedstawicielek Kół Gospodyń Wiejskich
Opublikowane w śr., 21/12/2022 - 15:42
Jesteście fanami kuchni regionalnej? Pamiętacie pyszności, których można było skosztować podczas Festiwalu Lachów i Górali? Chcielibyście spróbować je przygotować własnoręcznie w nadchodzące święta? Lepiej trafić nie mogliście! Mamy dla Was fantastyczne przepisy od pań z Kół Gospodyń Wiejskich. Powodzenia i… smacznego!
Zupa Kminkowa
propozycja Ireny Cięciel, członki Stowarzyszenia Mostki Razem z gminy Stary Sącz
Składniki:
- 1-1,5 litra wody
- kilka łyżek kminku (ilość łyżek zależna od tego, jak intensywną zupę chcemy mieć)
- 0,5 kg boczku/wędzonki
- sól, pieprz do smaku
- 2 jajka
- 1 łyżka mąki
Wykonanie
Wodę z kminkiem i solą gotujemy pod przykryciem około 30 minut. W tym czasie podsmażamy pokrojony boczek, dodajemy mąkę robiąc lekko przyrumienioną zasmażkę. Wszystko zagotowujemy. Do gotującej się zupy wlewany strumieniem rozbełtane jajka, doprawiamy pieprzem i solą do smaku. Podajemy z grzankami lub z czerstwym chlebem.
Uwaga: kminek możemy dodać w całości albo mielony.
Świąteczny karp z sosem chrzanowym
propozycja Katarzyny Wojak z Koła Gospodyń Wiejskich Moszczenica Niżna
Składniki:
- 1 karp, oczyszczony
- ½ kostki świeżego masła
- liście lubczyku
- sok z 1-2 cytryn
- sól, pieprz cytrynowy
- 2-3 jajka ugotowane na twardo
- starty chrzan
- 3 łyżki majonezu
- 1 łyżka musztardy
- odrobina cukru
Wykonanie
Oczyszczonego karpia marynujemy na noc: lekko solimy, oprószamy pieprzem cytrynowym, skrapiamy cytryną, w środek wkładamy liście lubczyku.
Następnego dnia tak przygotowanego karpia wykładamy na blaszkę wyłożoną papierem do pieczenia. Układamy na karpiu kawałki masła i pieczemy w całości 20 minut w temperaturze 180 stopni.
W międzyczasie przygotowujemy sos chrzanowy: jajka ugotowane na twardo ścieramy na tarce na drobnych oczkach, dodajemy starty chrzan, majonez, musztardę oraz odrobinę cukru i szczyptę soli, po czym wszystko razem mieszamy.
Upieczonego karpia kroimy w dzwonki, układamy całego na tacy, polewamy masłem i podajemy z sosem chrzanowym.
Świąteczny tatar wołowy
od pań z Koła Gospodyń Wiejskich Moszczenica Niżna w gminie Stary Sącz
Składniki:
- 1 kg polędwicy wołowej
- żółtka (w zależności od tego, ile chcemy zrobić sztuk tatara)
- 2 duże cebule
- czerwona cebula do dekoracji
- słoik pieczarek marynowanych
- słoik ogórków konserwowych
- sól, pieprz
- oliwa
Wykonanie
Polędwicę należy zeskrobać nożem na cienkie wiórki; dla ułatwienia można przemielić ją kilka razy przez maszynkę na drobnych oczkach. Mięso przyprawić solą, pieprzem i podlać oliwą. Pokroić w drobną kosteczkę 2 duże cebule, pieczarki marynowane i ogórki.
Z przygotowanej polędwicy uformować tatara, udekorować wyciętym kwiatuszkiem z czerwonej cebuli, a w środek włożyć żółtko.
Podać z pokrojonymi wcześniej warzywami (warzywa podajemy oddzielnie, aby każdy połączył je według swojego uznania z tatarem).
Uwaga: potrawę można zrobić również w wersji wegetariańskiej. Wtedy zamiast mięsa należy użyć ryby. Może to być np. łosoś, pstrąg lub śledź.
Zawijoniec z makom i suskomi
przepis Katarzyny Nowak z Koła Gospodyń Wiejskich Czarny Potok w gminie Łącko
Składniki ciasta:
- 0,5 kg mąki pszennej
- 25 dag masła
- 1 łyżeczka proszku do pieczenia
- kilka łyżek kwaśnej śmietany
- 2 żółtka
- 1 jajko
Wszystkie składniki razem starannie połączyć. Wyrobić ciasto. Podzielić na 2 równe części i dać do schłodzenia.
Składniki masy makowej:
- 0,5 kg maku
- pół szklanki cukru
- 2 łyżki miodu
- 1 łyżka masła
- orzechy
- suski – czyli tradycyjnie suszone dymem w suśniach śliwy, gruszki i jabłka
Wykonanie
Mak zalać gorącym mlekiem na 15 minut, następnie odsączyć i zmielić 2x. Dodać kolejno do maku: utarte z cukrem do białości żółtka, roztopione masło, miód, pokrojone suski, orzechy. Białka ubić trzepaczką i wmieszać do masy. Każdą część ciasta rozwałkować i rozsmarować na nich masę. Zwinąć w rulon, a następnie luźno w papier do pieczenia. Piec około 30-40 minut w temperaturze 180 stopni. Upieczone ciasto polać lukrem i posypać orzechami i pokrojonymi suszonymi owocami.
Garść historii i tradycji
Na wigilijnym stole w Czarnym Potoku, miejscowości łączącej kulturę Lachów Sądeckich i Górali Łąckich nie może zabraknąć „Zawijońca z makom i suskomi” . Od wieków przepis ten w regionie przekazywany był ustnie z pokolenia na pokolenie. Białe pieczywo z mąki pszennej z jajkami, słodzone i jadane tylko od wielkiego święta. Wykorzystywano składniki dostępne na co dzień w zagrodach chłopskich. Masło, śmietana, jajka były obecne w gospodarstwie, aczkolwiek gospodynie na co dzień musiały je sprzedawać na jarmarkach, żeby utrzymać rodziny. Tym bardziej było to odświętne danie. Mak miał być obecny na Wigilii, by zapewnić gospodarstwu dostatek, zaś jego brak ściągał – według wierzeń – nieszczęście. By wzbogacić potrawę, dodawano do maku dostępne orzechy i suszone owoce. Tych regionalnych „bakalii” nie mogło zabraknąć na świątecznym stole.
Obecnie przepis ten jest wiernie odtwarzany w naszych rodzinach, ubogaca się go lukrem i obficie posypuje suszonymi owocami. Przepis na to ciasto przekazujemy naszym dzieciom, aby tradycje naszych przodków przetrwały kolejne pokolenia.
Opracowanie: ES e.stachura@sadeczanin.info
fot.: archiwum KGW