Without Limits/Przed Metą
Tytuł: ?Przed Metą?
Tytuł oryginalny: ?Without Limits?
Rok, kraj produkcji: 1998, USA
Gatunek: dramat
Czas trwania: 114 min
Reżyser: Robert Towne
?Wiele ludzi biega po to, aby zobaczyć, kto jest najszybszy. Ja ścigam się po to, aby zobaczyć, kto ma najwięcej odwagi? ? mawiał legendarny Steve Prefontaine. Pochodzący z Oregonu biegacz, nazywany przez wielu Pre ? na znak szacunku i respektu, jest legendarną postacią amerykańskiej lekkoatletyki. Ma na koncie siedem, spektakularnie pobitych rekordów Stanów Zjednoczonych na dystansie od 2,000 do 10,000 metrów. Na Olimpiadzie w Monachium w 1972 roku stacza pamiętny bieg na dystansie 5,000 metrów z czasem 4:04. Utalentowanego 21 ? latka uznaje się wówczas za faworyta mających nadejść w 1976 roku letnich igrzysk w Montrealu. W roku 1975 dochodzi do wypadku samochodowego, w którym będący u szczytu swej kariery ?Pre?, ginie tragicznie.
Propozycja wyprodukowania filmu o losach Pre padła ze strony Kenny?ego Moore?a, jednego z najbliższych przyjaciół Steve?, światowej klasy biegacza, autora licznych publikacji m.in. do Sports Illustrated. Scenariusz filmu powstał przy współpracy Moore?a i Roberta Towne?a, amerykańskiego scenarzysty i reżysera, zdobywcy Oscara za scenariusz do filmu ?Chinatown?. Produkcji filmu podjęli się Paula Wagner i Tom Cruise, który znając powstały w 1995 roku krótki, siedmiominutowy film dokumentalny o Pre - ?Fire on The Tracks? w reżyserii Ericha Lyttle, entuzjastycznie odniósł się do pomysłu przeniesienia historii lekkoatlety na duży ekran.
Oś historii stanowi wątek relacji jaka tworzy się pomiędzy Pre a Billem Bowermanem, światowej sławy trenerem, także olimpijskim, który uformował wielu wybitnych biegaczy. Charyzmatyczny i uwielbiany przez podopiecznych, stał się bliskim przyjacielem Steve?a i jego mentorem. Autor spektakularnych sukcesów biegaczy Uniwersytetu w Oregonie miał niebywałą zdolność rozumienia i motywowania biegaczy. Uważa się, że to on ukształtował ?Pre?, przyczyniając się bezpośrednio do jego sukcesu. Bowermann, skądinąd pomysłodawca i założyciel NIKE, uczestniczył we wszystkich etapach produkcji filmu, dostarczając twórcom cennych informacji o subkulturze biegaczy i detali z życia Steve?a.
Dobór obsady filmu był dla producentów nie lada wyzwaniem. Nadrzędną kwestią dla powodzenia filmu było znalezienie odtwórcy roli Pre ? charyzmatycznego, porywającego tłumy i zarażającego swoją pasją młodzieńca. Aktor musiał posiadać także określone warunki fizyczne, by sprostać intensywnym treningom w okresie przygotowawczym filmu. Idealnym kandydatem okazał się Billy Crudup. Kiedy Moore poznał odtwórcę roli, odniósł wrażenie, że spotkał prawdziwego Pre. Co prawda chłopak był bardziej zdyscyplinowany niż Steve ale nadzwyczajna wrażliwość była wspólną cechą ich obu.
Wybór odtwórcy Bowermana było kolejnym wyzwaniem twórców. Szukano aktora, którego powierzchowność sugerowała by trudny życiorys trenera. Ku zadowoleniu producentów, w rolę Billa ostatecznie wcielił się kanadyjski aktor Daniel Sutherland.
Filmowa historia zawiera wątki dotyczące życia osobistego biegacza. Romantyczny aspekt filmu dotyczy związku Steve?a z Mary Marckx, w którą wciela się Monica Potter. Wybór aktorki był dla twórców filmu oczywisty. Cechy charakteru Potter ? równowaga między wrażliwością, naiwnością a siłą charakteru pozwoliły jej doskonale zbudować rolę.
W proces fizycznego przygotowania aktorów zaangażowano najlepszych doradców w Stanach Zjednoczonych ? obok Kenny?ego Moore?a byli to Patrice Donnelly, Jeff Atkinson, John Gillespie i Jim Jaqua. Przez cztery miesiące odtwórca głównej roli trenowany był w sposób typowy dla podopiecznych Bowermanna. Crudup potraktował przedsięwzięcie niezmiernie odpowiedzialnie ? oglądał archiwalne nagrania z udziałem Pre, obserwował każdy jego ruch, każde spojrzenie.
Trener Patrice Donnelly wiedząc, że w filmie nie znajdzie się ujęcie prezentujące bieg na dystansie dłuższym niż 5,000 metrów, szkolił Billego na krótkich dystansach. Aktor uwielbiał przekraczać kolejne granice i poznawać własne możliwości. Z każdym treningiem biegał coraz szybciej.
Zdjęcia do filmu odbywały się w kilku lokacjach. Najważniejszą z nich stanowi Oregon ? stan w zachodniej części Stanów Zjednoczonych, u wybrzeży Pacyfiku, z którego pochodzi Prefontaine, a w szczególności mityczne Harward Field na terenie tamtejszego Uniwersytetu. Pozostałe miejsca to Heceta Head Beach ? dom Billego Bowermana, Laurelwood Golf, gdzie trenował Steve i miejsce w którym doszło do tragicznego wypadku.
Po dwóch miesiącach spędzonych w Oregonie, grupa zdjęciowa przeniosła się do Los Angeles, gdzie w na terenie Citrus College w południowej Kalifornii sfilmowano ujęcia Olimpiady w Monachium. Biegacze biorący udział w scenie biegu olimpijskiego to czołowi lekkoatleci Stanów Zjednoczonych: mistrz biegu na 10,000 z 1994 roku, Tom Ansberry jako Emiel Puttemans; ośmiokrotny mistrz cross-country i Olimpijczyk Pat Porter jako Lasse Iren; Olimpijczyk Steve Ale jako Mohammed Gammoudi; biegacz Ashley Johnson jako Ian Stewart.
W historii sportu lata siedemdziesiąte to czas wydarzeń, które ukształtowały przyszłę generacje sportowców. To czas walki o sprawiedliwość, czystość rywalizacji, brak uprzedzeń rasowych i społecznych. Muhamadd Ali; Arthur Asie, pierwszy Afro ? Amerykanin zakwalifikowany do Pucharu Davisa, zagorzały obrońca praw człowieka; Biegacze Tommy Smith i John Carlos unoszący w górę czarne rękawice na znak manifestu Black Power (Meksyk 68?). Wszyscy trzej łącznie z Australijczykiem Peterem Normanem na kurtkach nosili odznaki praw człowieka. Wydarzenie to było jedną z najważniejszych deklaracji politycznych w historii sportu.
Pokolenie Pre chciało szczerej rywalizacji i poznania swoich możliwości. W biegu nie ma czasu na negocjacje, trzeba dać z siebie wszystko tu i teraz ? mawiano. Prefontaine sprzeciwiał się normom narzucanym przez amerykański związek lekkoatletyczny Amateur Athletic Union (AAU), który w latach 70 ? tych decydował o niemal wszystkich aspektach związanych z lekkoatletyką. AAU dyktował sportowcom z kim mają rywalizować i pod jakimi warunkami.
W Stanach Zjednoczonych Steve Prefontaine stał się postacią kultową. Podziwiany za niezachwiany upór w dążeniu do krzewienia zasad sprawiedliwości i braku podziałów w sporcie. Określany jest mianem cudownego dziecka lekkoatletyki. Uważa się, że to dzięki niemu rozpoczął się wielki boom biegowy, który trwa do dziś.