Właściwości butów do biegania zawsze wywoływały gorące debaty (2)

Zobacz też: Czy odpowiednie buty zmniejszą ryzyko kontuzji u biegacza? (1)

Bieganie w czasie wolnym to jedna z najpopularniejszych form aktywności fizycznej na świecie. Można je uprawiać prawie wszędzie i wymaga głównie pary odpowiednich butów do biegania.

Jednak termin "odpowiedni" jest niejednoznaczny, a właściwości obuwia do biegania zawsze wywoływały gorące debaty wśród klinicystów, trenerów i sportowców, niezależnie od poziomu praktyki.

- Jako główny łącznik między stopą biegacza a podłożem, but potencjalnie odgrywa ważną rolę w zapobieganiu skutkom obciążeń mechanicznych wywieranych na układ mięśniowo-szkieletowy, a tym samym w zapobieganiu urazom - piszą dr dr Laurent Malisoux i Daniel Theisen, autorzy badania "Can the “Appropriate” Footwear Prevent Injury in Leisure-Time Running? Evidence Versus Beliefs".

Właściwości amortyzujące obuwia wynikają głównie z materiałów użytych w podeszwie (tj. rodzaju, gęstości, struktury i połączenia), a także z geometrii buta (tj. grubości podeszwy środkowej i konstrukcji wkładek).

Jednym z najpopularniejszych wniosków jest zmiana twardości podeszwy środkowej buta. Uzasadnienie promowania systemów amortyzujących w butach do biegania opiera się bowiem na założeniu, że zewnętrzne siły uderzenia są związane z ryzykiem kontuzji. A skoro bieganie po twardej nawierzchni jest przyczyną dużych sił uderzenia, materiał amortyzujący może zmniejszyć te siły uderzenia.

Zakłąda się też, że sama amortyzacja nie ma negatywnego wpływu na ryzyko kontuzji. Podczas gdy niektóre dowody naukowe sugerowały, że zewnętrzne siły uderzenia wiązały się z ryzykiem kontuzji, wpływ amortyzacji buta na charakterystykę siły uderzenia był niedookreślony w przeciwieństwie choćby do prędkości biegu lub tempa kroków.

Nie wyklucza to wcale roli amortyzacji buta w ryzyku kontuzji, ale mechanizm jej ewentualnego powstawania najprawdopodobniej nie opiera się na zewnętrznych siłach uderzenia. Wobec niejednoznacznych wyników badań amortyzacja butów może odgrywać rolę w zapobieganiu urazom, ale to odkrycie musi zostać potwierdzone.

Przeczytaj: Zostań Ambasadorem Festiwalu Biegowego. Masz niewiele czasu!

Innym popularnym przekonaniem jest, że postawa stopy wiąże się z ryzykiem urazów kończyn dolnych związanych z bieganiem. Uzasadnienie jest takie, że pronacyjna postawa stopy i nadmierne wychylenie stopy podczas fazy podparcia może pogorszyć ustawienie kończyn dolnych i zwiększyć ryzyko pewnych kontuzji podczas biegania.

Pomysł ten został poparty analiza, która wykazała związek między pronacją postawy stopy a ryzykiem wystąpienia zespołu stresu przyśrodkowej piszczeli w różnych dyscyplinach sportowych, w tym bieganiu, chociaż wielkość efektu była niewielka.

W przeciwieństwie do tego, duże roczne badanie  na ponad 900 biegaczach wykazało, że pronacja stopy nie była związana z ryzykiem kontuzji u początkujących biegaczy. Ponadto badacze wykazali, że różne ortezy butów do podtrzymywania łuku przyśrodkowego stopy nie były skuteczne w ograniczaniu wywrócenia stopy podczas biegania i dawały jedynie niewielkie i niespójne efekty wewnątrzobiektowe.

Jeśli postawa stopy była tylko w niewielkim stopniu związana z ryzykiem kontuzji, a funkcje kontroli pronacji w butach do biegania miały niewielki wpływ na ruch stopy, można się zastanawiać, czy ta technologia ma jakikolwiek wpływ na ryzyko kontuzji. (opr. red.) c.d.n